Dowladda Soomaaliya ayaa qiratay in raashiinkii loogu talagalay askarta Soomaalida ah ee uu Mareykanku tababaray ay u weecisay cutub ka tirsan ciidamadeeda. War qoraal ah oo ay soo saartay gelinkii dambe ee Khamiista, ayay dowladdu ku sheegtay in ay baaritaan sameysay, taasoo keentay in shaqada laga joojiyo, lana xiro saraakiisha. Lama sheegin tirada iyo haybta saraakiisha shaqada laga joojiyay iyo kuwa la xiray.
17-kii sano ee la soo dhaafay, Mareykanka waxa uu ku bixiyay in ka badan $2.5bilyan tababar, qalabeynta iyo horumarinta ciidamada qaranka Soomaaliyeed, booliiska, la dagaalanka argagixisada, iyo ciidamada gaarka ah.
Maalgelinta ay Dowladda Mareykanka ku sameysay barnaamijka dhismaha Danab ee XDS ayaa waxa ay keentay in ay ku qaadaan weerarrada ka dhanka ah Al-Shabaab.
Falanqeeyayaasha iyo hay’adaha sirdoonku waxay aad ula socdeen xaqiiqada dhabta ah ee ka jirta goobta, malaha, lama yaabi lahaayeen dhacdooyinkii maalmihii la soo dhaafay ee ku saabsanaa in cuntada la leexsado oo ay ku lug leeyihiin askar uu Maraykanku tababaray.
Dhowr arrimood ayaa sabab u ah musuq-maasuqa ka jira qaranka Soomaaliya iyo ciidamada XDS.
Ugu horeyn waxaa jiray musuq maasuq baahsan oo ka dhacay qaar ka mid ah wasaaradda gaashaandhigga Soomaaliya oo lacago, saanad iyo raashin la dhacay inta aan la gaarin askarta goobta ku sugan. Rasaasta iyo agabka kale ayaa lagu iibiyay suuq madow, ugu dambeyntiina waxa ay ku dhamaadeen gacanta Alshabaab.
Intaa waxaa dheer, Wasiirrada iyo taliyayaasha qaarkood waxay lunsadeen lacag iyagoo soo gudbiyay codsiyo dhaqaale oo loogu talagalay mushaarka “askarta ” – tusaale ahaan askarta aan dhab ahaan u saxiixin milatariga. Sida ay taasi dhacday, ma jirin qandaraasyo ciidan oo la siiyay qoysaska iyo saaxiibada Dowladda.
Midda labaad, lunsiga iyo musuq-maasuqa ayaa wiiqay niyadda ciidanka dhexdiisa. Daacadnimada hoggaanka sare ayaa udub dhexaad u ah arrimaha ciidamada si loo kasbado ixtiraamka iyo daacadnimada ciidamada. Askarta mushahar la’aanta ah, hab-nololeedkii quruxda badnaa ee taliyayaashooda ayaa ahaa kuwo aad u badan oo aan la liqi karin. Sidaa darteed, halkii ay ka dagaalami lahaayeen oo ay ku dhiman lahaayeen, waxay door bideen inay naftooda badbaadiyaan oo ay dib ugu noqdaan guryahooda.
Seddexaad, sidoo kale ma jirin isku-duubni aragtiyeed oo ka dhex jira ciidanka ama dareen xil qaran iyo lahaanshaha. Dhab ahaantii, waxaa jiray kalsooni darro weyn oo ku wajahan hoggaanka siyaasadda dalka. Ma jiro askari Soomaaliyeed oo diyaar u ahaa inuu dagaalamo oo u dhinto si uu u difaaco Madaxweyne Xasan Sheekh ama dowladda.
Afar, faragelin siyaasadeed oo joogto ah iyo Dastuur cusub oo Soomaaliya loo sameeyo, kaasoo keenaya doorasho caalami ah iyo burburinta nidaamka codbixinta ee qabiilka, waxaa diiday in la aqoonsado inta badan muwaadiniinta Soomaaliyeed.
Ciidanku wuxuu u baahan yahay midnimo talisnimo iyo hoggaan joogto ah si uu si sax ah ugu shaqeeyo, si hufanna uga dagaalamo goobta dagaalka. Wasiirka Difaaca Mr. TikTok Warrior iyo Ganacsade Madaxa militariga ee shaqaaluhu waa udub dhexaadka cuf-jiidka ururkooda haddii aan si degdeg ah wax looga bedelin, saameyn xun kuma yeelan doonto ururka.
Ugu dambeyntii, inkastoo ay heleen tababar sanado ah iyo qalab balaayiin dollar ah, haddana ciidanka XDS marnaba ma kobcin kartida ay ku istaagi karaan. Dhab ahaantii, waxay si buuxda ugu tiirsanayd taageerada Maraykanka iyo dalalka kale si ay u tababaraan Askarta.
Askarta Soomaaliyeed iyo Macaawisleey waa geesiyaal Mar ay ciidamada ATMIS-ta ee aan macna lahayn ay bilaabeen in ay ka baxaan, waxaa la iswaydiiyey in ay hor istaagi karaan Al-shabaab oo ay difaaci karaan dadkooda. Kaliya waxay u baahan yihiin taliyayaal wanaagsan oo aan musuqmaasuq lahayn.