Fursadaha hoggaamiyaha mucaaradka iyo Ra’iisul Wasaarihii hore ee Raila Odinga ee tartanka uu ugu jiro jagada guddoomiyaha guddiga Midowga Afrika (AUC), ayaa laga yaabaa in ay soo wajahdo dib u dhac ka dib markii ay korortay taageerada musharaxiinta Soomaaliya, Fawzia Yusuf Adam.
Wasiirka Arrimaha Dibadda Soomaaliya, Axmed Macallin Fiqi, ayaa shalay shaaca ka qaaday in Ururka Iskaashiga Islaamka (OIC) oo ku dhow 30 dal oo Afrikaan ah ay taageerayaan musharraxa Soomaaliya u taagan xilka Guddoomiyaha AUC ee 2025-2028.
War-murtiyeedka ayaa sidoo kale lagu taageerayaa magacaabista Soomaaliya Marwo Fawzia Yusuf Adam ee Guddoomiyaha Guddiga Midowga Afrika ee muddada 2025-2028,” ayaa lagu yiri qoraalka Wasaaradda.
Bayaanka ayaa daba socda shir u diyaar-garowga ah oo ay yeesheen wasiirrada arrimaha dibadda ee kalfadhiga 15-aad ee Shirweynaha Islaamka ee OIC, kaasoo lagu qabtay Banjul, Gambia, May 2 iyo 3, kaas oo diiradda lagu saaray ” Horumarinta Midnimada iyo Wadajirka iyada oo loo marayo wadahadal loogu talagalay horumar waara.”
Fiqi ayaa sheegay in guul weyn ay u tahay Soomaaliya, maadaama ururka OIC ay xubno ka yihiin ku dhawaad 30 dal oo Afrikaan ah.
“Soomaaliya waxay aad uga mahadcelineysaa, ugana mahadcelineysaa taageerada Ururka Iskaashiga Islaamka (OIC), oo ay ku sugan yihiin ku dhawaad 30 xubnood oo ka socda Afrika, sida ay u garteen oo ay u taageereen magacaabista Soomaaliya ee Fawziya Yusuf Adam oo ah Guddoomiyaha Midowga Afrika ee 2025-2028.” Fiqi ayaa yiri.
Soomaaliya ayaa si rasmi ah u bilowday olole ay ku dooneyso in wasiirkeedii hore ee arrimaha dibadda, Fawzia Yusuf Adam, ay u noqoto guddoomiyaha soo socda ee AUC bishii Febraayo ee sanadkan, taasoo ka dhigtay inay la tartanto Raila.
Jabuuti ayaa marka dambe ku dhawaaqi doonta in uu u sharaxan yahay wasiirkeeda arrimaha dibadda Maxamuud Cali Yuusuf isla jagadaas.
In kasta oo Raila laga yaabo inuu markii hore u muuqday mid ku raaxaysan oo ka horreeya tartanka loogu jiro Guddoomiyenimada AUC, qalloocii ugu dambeeyay ee OIC wuxuu ku darayaa cabbir cusub oo ku saabsan isu-ururinta dagaalka kaas oo isu beddelaya bandhig aan mid kale jirin.
OIC waa isbahaysi ka kooban 57 waddan oo Islaamku kaalin mug leh ka qaato. Waddamadaas waxaa ka mid ah kuwa Islaamku yahay diinta dawladda, kuwa ay muslimiintu u badan yihiin dadka, iyo qaar Muslimiintu ay yihiin dad laga tiro badan yahay, laakiin kaalin muuqata ku leh.
Dammaanad gaar ah
Dhanka Afrika xubnaha OIC waxaa ka mid ah Algeria, Benin, Burkina Faso, Cameroon, Chad, Comoros, Djibouti, Egypt, Gabon, Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Ivory Coast, Libya, Mali, Mauritania, Morocco, Mozambique, Niger, Nigeria, Senegal , Sierra Leone, Somalia, Sudan, Togo iyo Tunisia.
Shalay, Prof Macharia Munene, oo bare ka ah Xiriirka Caalamiga ah ee Jaamacadda Caalamiga ah ee Maraykanka (USIU)-Afrika ayaa ka digtay in Kenya aysan ku fadhiisan damaceeda ku aadan tartanka Raila.
“Asal ahaan dalalka xubnaha ka ah OIC waxay leeyihiin xoogaa dammaanad gaar ah oo isu keenta oo arrimaha Kenya u adkeyn karta. Dalku wuxuu u baahan yahay inuu sare u qaado ololihiisa ka dhex jira dowladaha xubnaha ka ah AU-da ka dib bayaannada OIC,” Prof Macharia ayaa u sheegay People Daily fiidnimadii hore.
Haddii ay Fowsiya ku guuleysato dhammaan ama aqlabiyadda dalalka aan kor ku soo xusnay waxay ku dhowdahay guul aan la soo koobi karin oo u soo hoyatay musharraxa Soomaaliya marka loo eego in xubinnimada Midowga Afrika ay tahay 55 dal.
Doorashada waxaa lagu qabtaa cod qarsoodi ah oo saddex-meelood laba dalool dalalka xubnaha ka ah ayaa xaq u leh inay codeeyaan.
Doorashadii 2021-2024 ee hoggaanka sare ee guddiga Midowga Afrika ayaa sidoo kale waxaa lagu soo doortay guddiga fulinta taasoo uu qabtay golaha fulinta.
Haddaba aaway fursadaha Raila? Falanqeeyayaasha ayaa qiyaasaya in hab dhaqankiisa iyo taariikhda abaabulka mudaaharaadyada Kenya laga yaabo in ay ka hor istaagaan qaar ka mid ah Madaxda Afrikaanka ah ee Htate, kuwaas oo door bidi kara qof aan iska hor imanayn guddoomiyaha AUC.
Professor Fred Ogola, hogaamiyaha Operation Linda Jamii ayaa aaminsan in qaar ka mid ah madaxda Afrika ay u arki karaan shaqsiyada adag Raila mid aan ku habooneyn inuu qabto gudoomiyaha AUC.
“Waad ogtihiin Guddoomiyaha Golaha Midowga Afrika inuu yahay Madaxa Guud ee Madaxweynayaasha Afrika. Xasuusnoow inuu mas’uul ka noqon doono ilaalinta nabadda iyo horumarinta halkaas…Tusaale ahaan DR Congo oo ay isku hayaan Rwanda, Kagame wuxuu ku qanacsan yahay Raila oo mas’uul ka ah ama inuu noqdo qofka furaha u ah nabadda Afrika halkaas oo xitaa miisaaniyada wada xaajoodka nabada ay ku dhici karto isaga. Xafiiska,” Ogola ayaa tiri.
Ogola ayaa qaba aragtida ah in dabeecadda Raila ee hoggaamiye ” riixaya” oo ku salaysan “diiwaanka abaabulka mudaaharaadyada Kenya” ay cabsi gelin karto hoggaamiyeyaasha kale oo u diidi karto fursadaha uu ku fuulo hoggaanka AUC.
“Qofka Raila wuxuu sidoo kale noqon karaa daciifnimadiisa tartanka jagada sababtoo ah waxaa lagu yaqaanay hoggaamiye mucaarad ah oo aad u xooggan. Dhab ahaantii waxa uu u muuqdaa hoggaamiyaha ugu xooggan mucaaradka Afrika. Waxaad ii sheegtaa dalka uu leeyahay hogaamiyaha Mucaaradka ee Raila. (Julius) Malema ayaa isku dayaya Koonfur Afrika laakiin ma uusan gaarin isaga. Haddii aad tahay madaxa dawladda
Ruwaanda iyo Rwanda waxa uu khilaaf kala dhexeeya DRC, ma doonaysaa in Raila uu fure u noqdo wada hadalkaas? Ogola oo la dhigay.
Hadda waxay ku soo beegantay sidii loogu qancin lahaa musharrixiinta kale ee gobolka ka soo jeeda inay isu soo taagaan Raila gaar ahaan iyadoo la horumarinayo taageerada OIC ee Fawzia Yusuf Adam oo si degdeg ah u noqonaysa tartanka ugu xooggan Raila ee tartanka.