Tobanaan kun oo Israa’iiliyiin ah ayaa habeen dambe isugu soo baxay iyagoo ku baaqaya in la heshiiyo la haystayaasha guryahooda, ka hor wadahadallo xabbad-joojin ah oo dheeraad ah.

Dibad-baxayaasha Tel Aviv ayaa ku qeylinayay “dagaal ma ahan mid quduus ah, noloshu waa”, iyadoo qaar ka mid ah ay ku eedeeyeen ra’iisul wasaare Benjamin Netanyahu inuu doonayo inuu sii dheereeyo colaadda Gaza.

Waxay ku soo beegantay iyadoo wafdi ka socda Xamaas uu Sabtidii kula kulmay dhexdhexaadiyeyaasha Masar.

Kooxdu waxay sheegtay inaysan jirin wax cusub oo soo kordhay, laakiin waxay raaciyeen “wareeg cusub ayaa bilaaban doona” Axadda.

Wadaxaajoodayaasha ayaa dib u bilaabay wadahadalo xabbad joojin ah oo muddo dheer ka socday Qaahira – oo ay garwadeen ka ahaayeen Masar iyo Qatar – si loo hakiyo weerarka Israel ee Gaza si ay u sii daayaan la haystayaal.

Qodobka ugu weyn ee ku dheggan wuxuu u muuqdaa inuu heshiisku noqon doono mid ku meel gaar ah ama mid joogto ah.

Waxaa loo maleynayaa in ereyada laga hadlayo ay ku lug leeyihiin in 40 maalmood oo dagaal ah la joojiyo inta la sii daayo la haystayaasha, iyo sii deynta tiro maxaabiis falastiiniyiin ah oo ku xiran xabsiyada Israel.

La taliyaha hogaamiyaha Xamaas Ismaaciil Haniyah ayaa sheegay in kooxdu ay “si dhab ah u eegayso soo jeedintii ugu dambeysay”.

Laakiin waxa uu ku celiyay dalab ah in heshiis kasta uu si cad ugu daro ka bixitaanka Israel ee Gaza oo uu soo afjaro dagaalka.

Wareysi uu siiyay BBC, wasiirka Israel Amichai Chikli ayaa sheegay in dagaalku sii socon doono “ilaa laga ciribtirayo Xamaas”. “Ma lihin ikhtiyaarka ah inaan ku heshiino heshiis ay ku jiraan joojinta dagaalka ama ka tanaasulida howlgalka ballaaran ee Rafah,” ayuu raaciyay.
Dhinaca kale, sarkaal ka tirsan dawladda Israa’iil oo magaciisa la qariyay ayaa Sabtidii u sheegay warbaahinta gudaha in Israa’iil aysan “wax xaalad ah ku oggolaan doonin in ay soo afjarto dagaalka taas oo qayb ka ah heshiis lagu sii daayo dadkayaga la afduubay”.

Waxay raaciyeen: “IDF waxay geli doontaa Rafah waxayna burburin doontaa guutooyinka Hamas ee ku haray halkaas – haddii ay jirto hakad ku meel gaar ah oo lagu sii daayo maxaabiisteena iyo haddii kale.”

Netanyahu ayaa cadaadis kala kulmay isbahaysigiisa midigta fog si uu u sii wado weerarka muddada dheer loo ballan qaaday ee Qaza ee koonfurta magaalada ugu badan, halkaas oo qiyaastii 1.4 milyan oo qof ay gabaad ka dhigteen ka dib markii ay ka soo carareen dagaallada ka socda waqooyiga iyo bartamaha marinka.

Maraykanka – oo ah xulafada diblomaasiyadeed iyo milatari ee ugu weyn Israa’iil – ayaa ka caga jiidaya in uu taageero weerar cusub oo sababi kara khasaare rayid ah oo la taaban karo, waxana uu ku adkaystay in marka hore la arko qorshe lagu ilaalinayo barokacayaasha Falastiiniyiinta.

Bannaanbaxyadii Sabtidii ka dhacay Israa’iil ayaa ahaa muujintii ugu dambeysay ee cadaadiska gudaha ee kordhay ee Netanyahu uu wajahayo si uu u sugo soo celinta la haystayaasha.

252 ka mid ah ay Xamaas qafaasheen 7dii Oktoobar, 128 ka mid ah weli lama oga – waxaana ka mid ah, ugu yaraan 34 ayaa loo malaynayaa inay dhinteen.

Natalie Eldor, oo ah mudaaharaad ku sugan Tel Aviv, ayaa u sheegtay wakaaladda wararka ee Reuters inay halkaas u joogtay “inay taageerto heshiis hadda, shalay”.

“Waxaan u baahannahay inaan soo celinno dhammaan la haystayaasha, kuwa nool, kuwa dhintay. Waa inaan soo celinno. Waa inaan bedelno dowladdan, ayay raacisay.

Qaar ka mid ah dadkii isugu soo baxay xerada ciidamada Kirya ee magaalada Tel Aviv ayaa ku eedeeyay ra’iisul wasaaraha in uu wiiqay heshiiskii xabad joojinta ahaa ee la soo jeediyay, halka qaar kalena ay ku baaqeen in la joojiyo dagaalka.

Isaga oo ka hadlaya rajada xabbad-joojinta Sabtida, wasiir Benny Gantz, oo xubin ka ah golaha wasiirrada dagaalka ee Israa’iil, ayaa yidhi: “Jawaab rasmi ah oo ku saabsan sharraxaadda weli lama helin. Markii la aqbalo – golaha wasiirada maamulka dagaalka ayaa kulmi doona oo ka doodi doona.

Ilaa iyo markaas, waxaan u soo jeedinayaa ‘ilo siyaasadeed’ iyo dhammaan go’aan-qaadayaasha inay sugaan cusboonaysiinta rasmiga ah, si ay u dhaqmaan si degan oo aysan u gelin jahwareer siyaasadeed sababo siyaasadeed.”

Wadahadallada xabbad joojinta ayaa socday muddo bilo ah, iyadoo aan wax natiijo ah laga gaarin, mana jirin hakad dagaal iyo sii deynta la haystayaal tan iyo dhammaadkii bishii November.

Waxaa jiray waqtiyo uu heshiis cusub u muuqday mid soo socda – oo kaliya inuu dhaco ka hor inta aan la saxiixin.

Ilo xog ogaal ah oo u dhuun daloola wadahadaladii ugu dambeeyay ayaa BBC u sheegay in wada xaajoodyadu ay weli yihiin kuwo adag, horumar kasta oo la gaarona ay qaadan karto dhowr maalmood.

Dhanka kale, madaxa hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan cunnada adduunka ayaa ka digay in waqooyiga Gaza ay hadda ka jirto “macaluul aad u weyn”.