Boqolaal qof ayaa mar kale isugu soo baxay waddooyinka magaalada Agadez ee waqooyiga dalka Niger, iyagoo dalbanaya in si deg deg ah ay uga baxaan askarta Mareykanka ee weli ku sugan dalkaasi. Mudaaharaadka, sida ay ku warantay warbaahinta gudaha, ayaa waxaa ku baaqay hay’ado taageersan mas’uuliyiinta milateriga ee awoodda kula wareegay afgambigii dhacay 26-kii July. Dibad-baxayaashu waxay lulayeen calamada Ruushka, Niger, Burkina Faso iyo Mali (labadii dal ee kale ee Afgambiga ku qabsaday wareegga Moscow). Mudaaharaadyada cusub, oo daba socda kuwii dhacay Axaddii 14-kii Abriil, ayaa yimid ka dib markii ilo-wareedyo maamulka Mareykanka ay sheegeen in askarta Mareykanka ee weli ku sugan Niger ay dalka ka bixi doonaan bilaha soo socda. “Ka-noqoshada si habsami leh oo mas’uuliyad leh” waxay bilaaban doontaa “maalmaha soo socda” waxayna qaadan doontaa “bilo” in la dhamaystiro. Qaar badan oo ka mid ah askarta Mareykanka ayaa u hiiliyay Niger waxay ku sugan yihiin saldhigga 201 ee ciidamada cirka. Ciidamadan ayaa ahaa kuwa aan shaqayn tan iyo afgambigii xilka looga tuuray Madaxweyne Maxamed Bazoum, laguna soo dhisay dowladdii KMG ahayd bishii July ee la soo dhaafay.
Go’aanka ka bixitaanka ayaa daba socday ku dhawaaqistii bishii hore ee xukuumadda millatariga Niamey iyo wadahadaladii xigay ee u dhexeeyay dhinacyada, usbuucan ugu dambeeyay, markii, sida laga soo xigtay ilo ka tirsan Wasaaradda Arrimaha Dibadda, ku xigeenka xoghaye Kurt Campbell ayaa u sheegay ra’iisul wasaaraha Niger, Ali Lamine Zeine, in Maraykanku kuma raacsana u leexashada waddanku ee Ruushka iyo Iran iyo awood la’aanta in la jaanqaado dariiqa dib loogu soo celinayo dimuqraadiyadda.
16-kii Maarso, dowladda militariga ee Niger waxay hakisay “si degdeg ah” heshiiskii iskaashiga milatari ee ay la saxiixdeen Mareykanka 2012. Ku dhawaaqista waxaa lagu akhriyay khudbad laga sii daayay telefishinka qaranka “RTN” oo uu jeediyay Colonel Amadou Abdramane, afhayeenka Junta oo xukunka haysa tan iyo afgambiga sannadkii hore, oo loogu yeero Golaha Qaranka ee Ilaalinta Dhulka Hooyo (Cnsp). Abdraman waxa uu sharaxay in dawladda Nigeria “iyaga oo tixgelinaysa rabitaanka iyo danaha dadkeeda” ay go’aansatay “in ay si degdeg ah u joojiso heshiiska la xidhiidha xaaladda ciidamada qalabka sida ee Maraykanka” iyo shaqaalaha rayidka ah ee Wasaaradda Difaaca Maraykanka dhulka Nayjeeriya. Afhayeenku waxa uu joogitaanka ciidamada Maraykanka ku qeexay “sharci darro” oo xadgudub ku ah “dhammaan xeerarka dastuuriga ah iyo kuwa dimoqraadiga ah”. Ma aha taas oo kaliya: sida uu qabo Niamey, heshiiska laftiisa, kaas oo ahaa “mid ka mid ah lagu soo rogay” Mareykanka, iyada oo loo marayo “qoraal fudud oo afka ah”, 6 Luulyo 2012, waa sharci darro iyo “caddaalad”.
Ku dhawaaqista ayaa timid ka dib booqasho saddex maalmood ah (March 12-14) oo ay joogeen wafdi ka socda Mareykanka oo ay hoggaaminayso Molly Phee, Kaaliyaha Xoghayaha Arrimaha Dibadda ee Mareykanka ee Afrika, iyo sidoo kale General Michael Langley, Taliyaha Taliska Africom. Af hayeenka xukuumadda millatariga ah ee Niamey ayaa sheegay in waftigu ay sameeyeen eedaymo “naxdin leh” oo ah in ay sameeyeen heshiis qarsoodi ah oo ah in la siiyo uranium-ka Iran iyo “khatarta aargoosiga” ee Niger. Kornaylku waxa kale oo uu ka soo horjeestay diidmadii uu Maraykanku ku soo bandhigay xulafada ay doorteen Niger, iyo sidoo kale ku guuldaraysiga ixtiraamka hab-maamuuska diblomaasiyadeed: Niger aan la ogeysiin xubnaha weftiga, taariikhda imaatinka iyo ajendaha howlgalka. Isla markiiba ka dib markii lagu dhawaaqay, af hayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Mareykanka Matthew Miller, ayaa qoraal lagu daabacay shabakada bulshada Kadib, ku xigeenka afhayeenka Wasaaradda Difaaca, Sabrina Singh, ayaa sidoo kale xaqiijisay xiriirka socda ee u dhexeeya Pentagon iyo mas’uuliyiinta Niger si loo “helo qaabkii ciidamada Mareykanka ay dalka ugu sii hayeen”. Dadaallo dublamaasiyadeed oo lagu doonayay in heshiis lagu gaadho ayaa si cad u guuldarraystay, iyadoo loo eegayo jawiga ciilka baahsan ee waddan Afrikaan ahi uu ka qabo joogitaanka Maraykanka, waxaana daliil u ah mudaaharaad ka dhacay Niamey 13-kii Abriil, kaas oo ay boqolaal qof ku baaqeen in la soo saaro ciidamada Maraykanka.